Akdeniz Kültür ve Dayanışma Derneği başkanı Ferit Diker,Festival Tertip Komitesi adına festivalin ardından yaptığı değerlendirmede ,gün geçtikçe festivalin daha yoğun proğramlarla ilgi odağı haline geldiğini ve Uluslarası Festival olma yolunda olduğunu söyleyerek
Binlerce yıldır temmuz ayının ikinci haftasının töremiz için farklı bir anlamı varadır. Geleneksel doğu (Rumi) takvime göre temmuz ayının ilk günü kutlanan Evvıl Temmüz bayramı çocuk, genç, yaşlı hepimiz için hoşnutluk, mutluluk, rahatlık, tebessüm ve duygusallık yüklüdür.
Evvel Temmüz bayramı 1980 öncesinde zengin, fakir herkes en güzel ve en yeni elbiseleri ile özellikle deniz sahiline akın ettiğimiz ve Hz. Hıdır (S.A.S), türbe, mesire vb piknik yerlerine akın ettiği karnaval halindedir.1980 sonrasında ise halkın; bayramlara, inançlara, kültürlere sahip çıkarak, yasaklara karşı mücadele, direniş ve isyanına dönüşmüştür.Hıristiyan adının ilk kullanıldığı, ilk mağara kilisenin bulunduğu, dünyada ilk insan yerleşimlerinden Antakyaya Hz İsanın Havarilerinin ilk gelişi ve ilk Hıristiyanlardan Habibi Neccar ile ilk diyaloglarını simgeleyen Evvıl Temmüz aynı zamanda bir inanç bayramıdır ve inanç adı İid el Heveriyun dır.
Hem Hıristiyanların ve hem Müslümanların inancında önemli yeri bulunan Habibi Neccar, Hz Hıdır ( Hıristiyan inancındaki adı Mar Circustur) türbesinin ve mızraklı beldemizde bulunan Kızsma-Denyen ziyareti ve diğer makamlardaki inanç kardeşliği doğal ve köklü bir medeniyetler ittifakıdır.(Medeniyetler ittifakını suni bir şekilde oluşturmak ve dışarıda arayanlara önemle arz edilir.)
Sümer, Hitit, Mısır, Yunan, Roma, Anadolu uygarlıklarında önemli yeri olan, tek tanrılı dinler ve kutsal kitaplarda da evrimleşerek yer bulan her yıl doğanın yeniden dirilişini simgeleyen ritüeldir.Geçen mevsimin hasadımızı yapmış ve gelecek mevsime hazırlık yaptığımız, tarla ve bahçe işlerinin nispeten hafif olduğu Temmuz ayında geçen mevsimin hasadı için Şükran ve gelecek hasadının Bereketli olması için Kurbanların adandığı, namaz ve duaların edildiği Hasat ve Bereket bayramıdır.Türk, Arap, Ermeni, Kürt, Sünni, Alevi, Hıristiyan her inanç ve etnik yapıdan insanın kardeşçe bir arada yaşayabilmelerinin ve ilimizi hoşgörü kenti seviyesine ulaştıran hoşgörü kültürünün bayram festivalidir. Başkaları ile diyalogun, gettolaşmaya ve kapalılığa karşı etkilenmeye ve etkilemeye hazır bir açıklık, bu doğanın ve toprağın ürünü olan sentez bir kültürün bayramıdır. Evvel Temmüz festivalimiz de bu zengin kültürel, tarihi ve doğal zenginliği alt yapı olarak kabul ederek yapılan tanıtım, turizm ve kültür sanat festivalidir. Etnik ve inançsal çeşitliliğin uyum, huzur, hoşgörü, barış içinde kardeşçe yaşamasını yine birlikte kutladığımız bir festivalle özellikle ülkemize ve bütün dünyaya açmaya çalışıyoruz. Ötekilerle birlikte yaşayabilmenin tarifsiz güzelliğini, insancılığını, doyumsuz tadını tanıtmaya ve örnek teşkil etmeye çalışıyoruz. Başkalarının haklarına saygıyı koruyarak bir arada kardeşçe yaşanan bir Türkiye özlemini bütün etkinliklerimizde vurgulamaya özen gösteriyoruz. Evvel Temmüz festivalinin en büyük özelliği ülkemizde herkesin herkese kapıyı gösterdiği bir dönemde bile içeriye davet edebilmesidir. Çünkü biz inanıyoruz ki birlikteliği koruyabilmenin sihri nefret değil, empati ve hala inatla birilerinin içeriye buyur edebilmeleridir. En uzun yolculuklar ilk adımla başlar mantığı ile bir günlük etkinlikler şeklinde başlayan festivalimizin 11. yılında deniz sahilinde ve beldelerde olmak üzere etkinlikler bir hafta boyunca sürmüştür. Her yıl bir önceki yıldan ders alarak bir üst aşamaya taşımaya çalıştığımız festivalimizin bu yılki etkinliklerinde ders alacağımız eksikliklerimiz olmuştur. Önümüzdeki yıllarda festivallerimize ruhunu veren yerel değerlere daha fazla yer vererek ve daha fazla görünür kılma ihtiyacı bu yıl da kendini hissettirmiştir. Geleneksel yemeğimiz Hrise, Samandağ oyunu Bineke, Samandağının tarihi ve doğal güzelliklerine tanıtım gezileri, Samandağ şarabı Imbit, Samandağ boğma rakısı Tini, Samandağ yemekleri, Samandağında eskiden kullanılan antika eşya alet ve araçlar, Samandağ ipeği Harir, Samandağında daha önce insanların giyim tarzını sergileyen eski elbiseler, Muvelet, Mheheyet, Atebet vb etkinlikler festivalimizin olmaz ise olmazları arasında olmalıdır. Bu yıl Altınözünden Ebu el Sayf ile Asi Der Arapça müzik Grubunun festivale katkıları orijinal olmuştur. Festivalimizin herkesin tartışmasız kabul ettiği alt yapısı olan yerelliği zenginleştirmek diğer etkinliklerde ise başkalarının haklarına, emeğine, programlarına saygıyı korumaya özel önem vermeliyiz. Kamunun çok güçlü olduğu ülkemizde sivil inisiyatiflerin ve demokratik kitle örgütlerinin güçlendirilmesine çok ciddi bir şekilde ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz. Ülkemiz sadece kamunun güçlü olduğu, toplumun felçli olduğu mevcut hali ile sağlıklı bir gelişime sahip olamaz. Görev savma, dostlar alışverişte görsün misali ve genellikle asık suratlı resmi festivallere halkın katılımı ve katkısı sınırlıdır. Bin yıllarca hiçbir resmiyete bağlı olmaksızın doğal akışı ile bu güne ulaşan Evvıl Temmüz festivalini resmi veya yarı resmiyete bağlama önerileri suni ve fazla zorlama gündemlerdir. Kaldı ki inanç bayramları resmiyete uymayacağı gibi resmi ve yarı resmi kurumların festival yapmak için Evvel Temmüze ihtiyacı yok, yılın diğer günleri onları bekliyor. Kamu kuruluşlarının Evvel Temmüz festivaline katkı ve katılımları ancak festivalin organizasyonunda yer alan sivil toplum kuruluşlarının talep ettiği alan ve talep ettiği sınırda olabilmelidir.
Evvel Temmüz festivali Samandağ orijinli ülke ve uluslar arası festival olabilmesi için başta Ankara, İstanbul, İzmir gibi ülkemizin önemli şehirlerinde ve Adana, Mersin, Osmaniye, Maraş, Antep vb günübirlik gidip gelinebilecek komşu şehirlerde tanıtım yapmayı hedeflemeliyiz.Hatay da bütün önemli turizm, tur şirketleri ve oteller aracılığıyla Suriye, Lübnan, Ürdün vb komşu ülkelerde festivalin tanıtımı yapılabilmelidir. 11 yıldan beri yaptığımız festival günlerinde yaşanan hareketliliğin başta esnaf olmak üzere tarım, ulaşım, araba sektörü, turizm, hizmet, reklâm, vb ekonominin bütün dallarına önemli bir katkısı olduğundan festival aynı zamanda ekonomi festivalidir.Halkımızın önemli sorunlarını dile getirdiğimiz platformlar olması nedeni ile Evvıl Temmüz festivali halkımız tarafından onaylanmış, imzalanmış ve yetkililerin dikkatine sunulmuş bir arzu hal, bir dilekçedir.Her türlü ilke, kural, kanun ve hatta bütün yetkilileri çiğneyerek kurulmak istenen Rüzgâr Enerji Santrallerine karşı halkımızın haklı itirazı bu yıl festivalde yükselen en bariz taleptir. Festival alanında onbinlerin hep bir ağızdan haykırdığı bu samimi itirazın mevkisi ne olursa olsun ilimiz ve ülkemizin bütün yetkililerince dikkate alınacağına inanıyoruz. Bu yıl Evvıl Temmüz festivalimizin Sloganı dilime, dinime, toprağıma dokunma olmuştur.Önümüzdeki yılarda daha güzel organizasyonlarda birlikte olmak dileği ile herkesin Evvıl Temmüz bayramı ve festivali kutlu olsun. Festival organizasyonlarında yer alan tertip komitelerine ve katılan katkı veren herkese teşekkür ederiz. 
