SU VE DENİZ ÜRÜNLERİ NELERDİR?
Su ürünleri, denizden veya tatlı sudan elde edilen her türlü gıda maddesine verilen ortak addır.
Deniz ürünleri, balık, ıstakoz, karides gibi canlılardan oluşmaktadır.
Deniz ürünleri, özellikle ihtiva ettiği yoğun omega yağı ile önerilen menülerdendir.
Deniz ürünleri denizlerde, göllerde ve akarsularda yaşayan canlılara verilen genel isimdir.
Bu canlıların yenilebilir olanları insan vücudu için adeta birer şifa deposudur.
Deniz ürünleri özellikle protein ve omega 3 bakımından zengindir.
Bunlar vücut için harika bileşenlerdir.
Kansere yakalanma riskini azaltırlar, otoimmün hastalıklara kapı aralayan kronik iltihap ile savaşırlar, cildi gençleştirirler, kolesterol ve kan şekeri seviyelerini düzenlerler.
Deniz ürünleri bu 2 bileşen dışında; kalsiyum, potasyum, demir, fosfor, folik asit, magnezyum, selenyum ile A, B grubu ve C vitaminleri bakımından zengindir.
Uzmanlar deniz ürünlerinin haftada en az 2 kere tüketilmesini önermektedir.
SU VE DENİZ ÜRÜNLERİ LİSTELERİ NELERDİR?
1) Midye; Midye, ülkemizde en çok tüketilen kabuklu deniz canlısıdır. Denizlerde kayalara, iskele ayağına ve kalaslara yapışık olarak yaşar.
Dolması, pilavı, güveci, haşlaması ve ızgarası yapılır. Özellikle dolması çok meşhurdur.
Protein, çinko, folik asit, demir, fosfor ve potasyum açısından zengindir. Fakat kolesterol ve sodyum içerdiği için kontrollü bir şekilde tüketilmelidir. Fazla tüketildiğinde vücutta ağır metal birikimine ve zehirlenmeye sebep olabilir.
Midye türündendir. Çift kabuğu vardır. Midyeye kıyasla eti çok daha lezzetlidir.
İstiridyeler yaz aylarında hastalanır. Dolayısıyla bu mevsimde tüketilmesi zehirlenmeye sebep olabilmektedir.
Çiğ olarak tüketilir. Eti alt tarafta kalacak şekilde kabuğu ikiye ayrılır. Damak zevkine göre sade veya üzerine limon, tuz, karabiber ilave edilerek tüketilir.
Denizlerden ve tatlı su kaynaklarından çıkarılır. Protein bakımından çok zengindir.
Hatta bu özelliği ile kırmızı ete alternatif olarak gösterilmektedir. Buna karşın kolesterol oranı yüksek olduğundan kontrollü şekilde tüketilmesi önerilmektedir.
Karidesin eti beyaz renkli ve çok lezzetlidir. Haşlaması yapılabilir, sade olarak tüketilebilir, güveçte pişirilebilir.
Küçük ve orta boy karidesler ızgarada pişirilmeye daha uygundur.
Istakoz; folik asit, magnezyum, potasyum, çinko ve kalsiyum açısından zengindir.
Karides ve midye ile kıyaslandığında daha düşük kolesterol değerine sahiptir. Canlı olarak satılır ve yine canlı olarak pişirilir.
Salatası, çorbası, haşlaması ve soslu yemekleri yapılır.
Haşlanarak tüketilir. Haşlandığında rengi siyahtan kırmızıya döner. İdeal haşlanma seviyesine geldiğinde parçalara ayrılır.
Önce kıskaçları bükülerek kırılır. Ardından gövdesi boydan boya keskin bir bıçak yardımıyla kesilir. Hem kıskaçlarındaki hem de gövdesindeki etler çıkarılır.
Tıpkı ıstakoz gibi yengeç de canlı olarak satılır ve canlı olarak haşlanır. Ayıklama ve pişirme yöntemleri de aynıdır.
Aralarında tek bir fark vardır: Yengeç 12 dakikadan daha uzun süre haşlanmamalıdır.
Sade olarak tüketilebilir. Fırın ve ızgara yöntemiyle pişirmeye uygundur.
Tatlı su ıstakozu olarak da bilinir. Ayıklama ve pişirme yöntemleri ıstakoz ile aynıdır.
Kerevit, kaynar suda 13 dakikayı geçmeyecek şekilde haşlanır. Soğuduktan sonra kıskaçlarındaki ve gövdesindeki etler ayıklanır. Bu etler haşlandıktan sonra tüketilebilir.
Ayrıca ızgarası ve güveçte yemeği yapılabilir.
Lezzetli deniz ürünlerinden biridir. Böcek olarak da bilinir.
Eti beyaz renktedir.
Haşlanarak tüketilir.
Hamsi ülkemizde en çok avlanan balık türüdür. Çoğunlukla Karadeniz ve Marmara’da bulunur. 3 çeşidi vardır. Bunlar Azak, Karadeniz ve Marmara hamsileridir.
100 gram hamsi balığı 150 kcal kaloridir. Bu değer günlük ihtiyaç duyulan kalori miktarının yaklaşık yüzde 6’sına eşdeğerdir. 100 gram hamsi balığında 17 g protein, 5 g yağ, 20.0IU A vitamini, 0.5 mg C vitamini, 383 mg kalsiyum ve 3.3 mg demir bulunur.
Hamsi; fırın, buğulama ve ızgara yöntemleriyle pişirilir. Ayrıca tavası, pilavı, çorbası, köftesi ve hatta tatlısı bile yapılır.
Yılın her mevsiminde bulunabilen bir balık türüdür. Somon balığının yakın akrabası olan alabalığın çok sayıda alt türleri vardır.
100 gram alabalık yaklaşık 120 kcal kaloridir. Bu değer günlük ihtiyaç duyulan kalori miktarının yaklaşık yüzde 6’sına eşdeğerdir.
Ülkemizde özellikle Ege ve Akdeniz’de görülür. Çiftlikte yetiştirilmeye uygun bir balık türüdür. Tezgahlarda gördüğümüz çipuralar genellikle çiftlik çipurasıdır. Deniz çipurası, çiftlik çipurasına kıyasla daha lezzetlidir ve daha pahalıdır.
Çipura az kılçıklı ve sert bir balık türüdür. Üreme zamanı ekim ve aralık ayları arasıdır. En lezzetli olduğu dönem ise ocak, şubat ve mart aylarıdır.
Çipuranın kalorisi diğer hamsi ve alabalığa göre biraz daha düşüktür. 100 gram çipura 96 kcal kaloridir.
Protein açısından zengin bir balık türüdür. 100 gram çipurada 19.6 gram protein bulunur. Bu miktar, günlük ihtiyaç duyulan protein miktarın yaklaşık yüzde 39’unu karşılar.
Ege ve Akdeniz’de yetişir. Nisan ve temmuz ayları lezzetinin maksimum seviyeye ulaştığı aylardır.
100 gram barbun balığı 124 kcal kaloridir. Aynı miktardaki barbun balığı 20 gram protein içerir.
Bu, günlük ihtiyaç duyulan protein miktarının yüzde 40’ını karşılar. Omega 3 yağ asitleri ile A, B ve K vitaminleri barındırır.
Çiftliklerde de üretilen yerli bir balık türüdür. Ilık ve soğuk denizlerde yaşar. Ülkemizde Güney Ege ve Akdeniz kıyılarında yetişir. 12 türü vardır. Sevenlerini en lezzetli haliyle karşıladığı dönem şubat ile mayıs ayları arasıdır.
100 gram levrek balığı 97 kcal kaloridir. İçerdiği kalorinin yüzde 80’ini proteinden alır.
Gezgin bir balık türüdür. Eylül ayı itibariyle Marmara’ya iner, Mayıs ayından sonra Karadeniz’e döner.
Sonbahar ve kış mevsiminde tezgahlardaki yerini alır. En lezzetli olduğu dönem ekim ve kasım aylarıdır.
Karagöz istavrit ve sarıkuyruk istavrit olmak üzere 2 türü bulunur. Sarıkuyruk türü karagöze kıyasla daha büyüktür.
Küçük bir balık türü olmasına rağmen kalorisi yüksektir. 100 gram istavrit balığı 205 kcal kaloridir. Bu rakam günlük ihtiyaç duyulan kalori miktarının yüzde 10’unu karşılar.
Ülkemizde en çok tüketilen balık türlerinden biri olan mezgit, Marmara ve Karadeniz’de yetişir. Tüm sene boyunca bulunur ve tüketilebilir. Şubat ile nisan ayları arası en lezzetli olduğu dönemdir.
Mezgit yağlı bir balık türü olmadığından diğer balık türlerine kıyasla daha az miktarda omega 3 içerir. 100 gram mezgit balığı 70 kcal kaloridir. Bu kalorinin yüzde 87’si proteinden gelir.
Karadeniz ve Marmara’da yetişen palamut balığı boyuna göre farklı isimlerle anılır. Palamut balığının boyu büyüdükçe, içerdiği yağ oranı da artar. Ağustos ile şubat ayları arası en lezzetli olduğu dönemdir.
100 gram palamut balığı 216 kcal kaloridir. Bu değerden yola çıkarak palamut balığının diğer balık türlerinden daha fazla kaloriye sahip olduğunu söylemek mümkündür. Palamut balığı içerdiği kalori miktarının yüzde 62’sini yağdan almaktadır.
Uskumru, lezzetli etiyle hafızalarda yer edinen bir balık türüdür. Bu lezzetin doruklara çıktığı dönem eylül ile ocak ayları arasıdır. Çoğunlukla Marmara Denizi’nde bulunur.
100 gram uskumru balığı 205 kcal kaloridir. Bu kalori miktarının yüzde 62’si yağdan gelir.
Ege ve Akdeniz’de bol miktara bulunan dil balığı, yağlı bir balık türüdür. Eti yumuşak ve lezzetlidir.
100 gram dil balığı 98 kcal kaloridir. Bu kalori miktarının %86’sı proteinden meydana gelir.
Kefal, 100’e yakın balık türüne verilen ortak isimdir. Ülkemizde sadece 6 türü yaşar. Bunlar; dudaklı kefal, Rus kefali, has kefal, mavri kefal, altınbaş kefal ve sivriburun kefaldir. Bunlar arasından en lezzetli olanlar altınbaş kefal ve has kefaldir.
Kefal balığının en lezzetli olduğu dönem kış mevsimi ve nisan, mayıs aylarıdır.
Kefal balığı bulanık sularda yaşar. Bu nedenle güvenilir yerlerden alınması tavsiye edilir.
100 gram kefal balığı 117 kcal kaloridir. Bu kalori miktarının yüzde 69’u proteinden gelir.
Gezgin bir balık türüdür. Karadeniz ve Ege arasında dolaşır. Büyüklüğüne göre farklı isimlere sahiptir. En lezzeti oluğu mevsimler sonbahar ve kış mevsimleridir.
100 gram lüfer balığı 159 kcal kaloridir. Bu değerin yüzde 67’si proteinden gelir.
Marmara, Ege ve Çanakkale Boğazı çevresinde bulunan mercan balığı denizlerin taşlık ve kayalık bölümlerinde yaşar. Yılın her mevsiminde avlanabilir ancak esas sezonu nisan ve mayıs aylarıdır.
Mercan, lezzetli ve bol etli bir balık türüdür. Hazmı kolaydır. Bu nedenle özellikle sindirim problemleri çeken kişilere önerilmektedir.
100 gram mercan balığı 110 kcal kaloridir. Aynı miktardaki mercan balığı 6 gram yağ, 16 gram protein içerir.
Marmara, Ege ve Akdeniz’de yaşar. Suların ısınması sebebiyle son yıllarda Karadeniz’de de yaşamaya başlamıştır.
Kuzey Ege’nin hamsisi olarak kabul görür. Zaten hamsi balığıyla akrabadır. Temmuz ile ekim ayları arasına tezgahtaki yerini alır. Balık unu üretiminde kullanılan sardalyanın konservesi de yapılır.
100 gram sardalya 138 kcal kaloridir. Bu kalori miktarının yüzde 63’ü proteinden gelir. Orta yağlı bir balık türüdür.
Mart ile ağustos ayları arasında üreyen fener balığının en lezzetli olduğu zaman aralığı kasım ve aralık aylarıdır.
Ülkemizde Marmara Denizi’nde, dünyada ise Atlas Okyanusu’nda yaşar. 40-60 cm boyundadır. Eti beyaz ve serttir.
Zargana, lezzetli eti sayesinde sıklıkla tercih edilen bir balık türüdür. Yağ oranı yüksektir.
100 gram zargana balığı 130 kcal kaloridir. Bu kalori miktarının yüzde 42’si proteinden gelir.
Zargana balığı tam bir fosfor deposudur. 100 gramında 250 mg fosfor bulunur.
Turna balığı bir çeşit tatlı su balığıdır. Ülkemize Kuzey turnası ve çizgili turna olmak üzere 2 türü yaşar.
Genellikle göl ve akarsularda görülür. Şubat ile haziran ayları arasındaki süreçte ürer.
Turna balığının en çok dikkat çeken özelliklerinden biri kılçıklarının “Y” şeklinde ve çatallı olmasıdır.
Dünyanın en hızlı balığı olarak kabul edilir. Bu nedenle tutması, tutulduktan sonra oltadan çıkarması oldukça zordur.
Somon balığının ana vatanı Kuzey Amerika’dır. Boyu 60 ile 100 cm arasında değişmektedir. Ağırlığı ise ortalama 13 kg’dir.
Somon balığı yüksek oranda omega 3 doymamış yağ asitleri içerir. Eti pembe renklidir ve çok lezzetlidir.
100 gram somon balığı yiyen kişiye 231 kcal kalori kazandırır. Bu kalori miktarının yüzde 53’ü yağdan gelir.
Hemen hemen hamsi boyutunda bir balık türüdür.
Eti çok lezzetlidir. Kılçıksızdır, dolayısıyla ayıklanmadan kısa süre içerisinde pişirilir. Şubat, mart ve nisan ayları en lezzetli olduğu aylardır.
Ülkemizdeki tüm denizlerde görülür.
İskorpit balığı zehirli oklara sahiptir. Sırt, anüs ve karın bölgelerinde yer alan bu zehirli okların dikkatli bir şekilde temizlenmesi gerekir.
Eti çok lezzetlidir. Ağustos ayında etinin lezzeti maksimum seviyeye ulaşır.
Ülkemizdeki tüm denizlerde görülmekle birlikte en çok Ege Denizi’nde bulunur.
Ülkemizdeki tüm denizlerde görülen kalkan balığı dünyada ise Atlas Okyanusu’nda bolca bulunur. Bir tür dip balığıdır.
Yılın her mevsiminde tüketilebilir. En lezzetli olduğu dönem şubat ve mart aylarıdır.
100 gram kalkan balığı 95 kcal kaloridir. Bu kalori miktarının yüzde 70’i proteinden gelmektedir.
Pembemsi yumuşak etiyle oldukça lezzetlidir. Karadeniz, Ege ve Akdeniz’de görülmekle birlikte; Karadeniz’de sadece yaz aylarında, Ege ve Akdeniz’de ise yıl boyunca görülür.
Yılın her mevsiminde tüketilebilir; ancak en lezzetli olduğu dönem eylül ila şubat ayları arasıdır.
100 gram kılıç balığı tüketen kişiye 135 kcal kalori kazandırır. Bu kalori miktarının yüzde 68’i proteinden gelir.
Tekir balığı çoğu zaman barbun ile karıştırılır. Aralarındaki fark tekir balığının çenesinin altında bulunan bıyıklardır. Bunun dışında tekir balığın başı biraz daha uzundur ve sırtında yer akan yüzgeçlerdeki hareler daha belirgindir.
Tekir balığı da her mevsim yenilebilir ancak en lezzetli olduğu dönem temmuz ile ekim ayları arasındaki aylardır. Tekir balığının lezzetiyle Eski Roma dönemlerinde bile bilindiği rivayet edilir.
100 gram tekir balığı 117 kcal kaloridir. Kalorisinin yüzde 69’u proteinden gelir.
Gezgin bir balık türüdür. Gezisine yaz mevsiminin başında Karadeniz’den başlar. Sonrasında Marmara, Ege ve Akdeniz’e iner.
Orkinosun diğer adı ton balığıdır. Genellikle bu isimle anılır.
Bir orkinos balığı ortalama 4 metre boyundadır. Ağırlığı ise 100 kilodan başlar. Çoğunlukla konserve olarak tüketilir. Etinin rengi pembemsidir.
100 gram orkinos balığı 144 kcal kaloridir. Bu enerjinin yüzde 32’si yağdan gelir.
Lagos balığı Akdeniz’de görülür. Etinin rengi beyazdır. Boyu bir metreye kadar ulaşabilir. Ağırlığı ise ortalama 25 kg’dir. Bu balık türü yırtıcı özelliği ile tanınır. En lezzetli olduğu dönem Şubat ve Mart aylarıdır.
Lagos balığı büyüdükçe eti sertleşir, bu nedenle satın alırken 3-5 kg ağırlığında olanların tercih edilmesi önerilmektedir.
Lagos balığını diğer balık türlerinden ayıran bir diğer özelliği ise temizlenme yöntemidir. Büyük ve pulu bir balık olduğundan pullarının kazınması gerekir. Bunun için lagos balığı önce ılık suda bekletilir, ardından pulları kazınır, balığın çenesinin altından karnına kadar olan bölge keskin bir bıçakla yarılır. Balığın tüm iç organları çıkarılır. Hiçbir yerinde kan kalmayacak şekilde temizlenir. Son adım olarak derisi soyulur.
Marmara Denizi’nin yerli balığıdır. Boyu 25-30 cm aralığındadır.
Ocak ve eylül ayları arasında tezgahlardaki yerini alır.
Lezzetli eti sayesinde çok sevilen ve tüketilen bir balık türüdür.
Deniz ürünleri listenin son sırasında kolyoz balığı yer alıyor.
Kolyozun uskumruya benzediği söylense de aralarında görüntü açısından bariz farklılık vardır. Boyu 50 cm’e kadar uzayabilir.
Ülkemizdeki tüm denizlerde yetişir.
En lezzetli olduğu zaman ocak ayıdır. Uskumru ile lezzetleri bakımından kıyaslarsak; uskumru daha lezzetli bir balık türüdür.
100 gram kolyoz balığı 158 kcal kaloridir.
Deniz Ürünlerini alabileceğiniz Balıkçı, Balıkçılar, Balık Restaurand'larına Sayfamızdan ulaşarak arama yapabilirsiniz.