BİLİŞİM VE İLETİŞİM NEDİR?
Bilgi ve iletişim teknolojileri, bilgi teknolojileri ve iletişim teknolojileri terimlerini tek bir çatı altında toplayan ve bu teknolojiler arasındaki ilişkiyi vurgulayan bir terimdir.
1980'lerde başlayan dijital yakınsama sürecinde, metin, ses ve görüntü bilgisayarlar tarafından dijital ortamda işlenmeye başlamıştır.
BİLİŞİM NEDİR?
Bilişim için birçok farklı tanım yapılabilir, fakat her biri aynı sonuca çıkacaktır. Bilgi ve teknolojinin birlikte kullanılmasıyla üretilen ve elde edilen sonuçlara, bilişim denir.
Mekanik hesaplamalar ve bilgi işlevini inceleme ve bu inceleme sonunda, bilgiyi elektronik ortama, makineler aracılığı ile düzenli bir biçimde işleme bilimine de denir.
Bilişim ve iletişim teknolojilerinin bir parçasını oluşturur.
Bilişim çok yönlüdür. Bilgisayar kullanıcıları, bilgi toplumu, bilgisayar yazılımları ve donanımlar gibi yönleri olduğundan bahsedilebilir.
Bilgi bilimi veya bilgisayar bilimi olarak da tanımlanabilir ve farklı adlandırmalar içerebilir.
Bilginin, elektronik ortamlarda ve teknolojik cihazlarda işlenmesini ifade eder.
Bilişim alanıyla ilgilenen kişiler ise bilişimci veya bilgisayar bilimci gibi isimlerle anılırlar.
Bilgiyle ilgili oluşumların tanımlanması ve dönüştürülmesi gibi algoritmik süreçleri bulma ve uygun soyutlamalar ile bir formül oluşturma işlemini, bilişimciler gerçekleştirir.
Bilişimi kapsayan ve bilişimle ilgili olan her şeyin temelinde algoritmaların olduğu düşünülebilir.
Bilişim ve iletişim teknolojisi ise daha geniş kapsamlı bir kavramdır.
Tüm teknolojik uygulamaları ve sistemleri kapsar.
Bunlar; kağıt, kalem, manyetik disk, cd, flash bellek veya benzeri araçlar olabilir.
Bilgiyi kaydetmek üzere kullanılan her şey olabilir.
Ayrıca, teknoloji aracılığıyla yayıncılık (iletişim) için radyo, televizyon ve çeşitli araçlar örnek olarak verilebilir.
Günümüzde, en gelişmiş iletişim aracı olarak bilgisayarlar ve akıllı telefonlar görülebilir.
Dünya üzerinde artık her noktadan erişim sağlanabilen İnternet ise yine iletişim araçlarının daha etkin bir kullanım alanına sahip olmalarını sağlar.
BİLİŞİM VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN GEÇMİŞİNE KISA BİR BAKIŞ
Dijitalle olan ilişkilerin 1980’lerde başladığı ve hatta geliştiği söylenebilir.
Gelişim sağlayan bu dijital sürecin içerisinde metin, görüntü ve ses bilgisayarlar tarafından elektronik ortamlarda ve dijital ortamlarda işlenmesi başlandı.
Bununla birlikte, telekomünikasyon sistemleri de dijital sürecin bir parçası oldu.
Bu dijitalleşmeyle birlikte, bilgi teknolojileri ile verilerin ve bilginin iletimi olanaklı hale gelmiş oldu.
Bilişim ve iletişim teknolojileri kavramı, bilişim teknolojileri ve iletişim teknolojilerinin birbiriyle iç içe olduğunu ifade eder.
BİLİŞİM VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN OLUŞUMUNDA YER ALAN ALANLAR
Ürün ve imalat teknolojileri bulunur.
Ürün ve imalat teknolojilerinin içerisinde; dijital aygıtların geliştirilmesi ve üretimi söz konusudur.
Aynı zamanda, araç-gereç geliştirme ve üretim gibi faaliyetler de bulunur.
Dijital malzemelerin geliştirilmesi ve üretilmesi de yine bu kapsamda değerlendirilebilir.
Bilişim ve iletişim teknolojilerinin oluşumunda yer alan bir başka genel alansa, hizmet teknolojileridir.
Telekomünikasyon hizmetleri, ağ hizmetleri ve yayıncılık hizmetleri alt alanları oluştururlar.
Toplumsal, ekonomik ve elbette teknolojik gelişmeyle birlikte, içinde bulunduğumuz “bilişim çağı”, yeni alanları da beraberinde getirmiştir.
Bilişim sektöründe destek veren firmalar ve özellikle hizmet alanında öne çıkan şirketler; dijital danışmanlık hizmetleri, yazılım hizmetleri, mühendislik hizmetleri, iş zekası çözümleri, web çözümleri ve veri analizi/raporlama gibi genişleyen alanları da bilişim ve iletişim teknolojileri içerisine dahil etmekte ve bu alanı genişletmeye devam etmektedir.
İLETİŞİM NEDİR?
İletişim, iletilmek istenen bilginin hem gönderici hem de alıcı tarafından anlaşıldığı ortamda bilginin bir göndericiden bir alıcıya aktarılma sürecidir.
Organizmaların çeşitli yöntemlerle bilgi alışverişi yapmalarına olanak tanıyan bir süreçtir.
Kişiler arasında, duygu, düşünce, bilgi, haber alışverişi, duygu, düşünce, bilgi ve haberlerin, akla gelebilecek her türlü biçim ve yolla kişiden kişiye karşılıklı olarak aktarılması.
İLETİŞİM KAVRAMININ TARİHİ
İletişim aslında kavram olarak kullanıma girdiği 19. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar mektup, telefon, telgraf gibi basit düzeydeki iletişim araçları bağlamında ele alınmış ve bireyler arasında, söz konusu araçlar yoluyla gerçekleştirilen ileti alışverişi olarak tanımlanmıştır.
Eskiden beri yapılan bu basit tanım, iletişim olgusuna bakış açısının da aynı oranda basit olmasına zemin hazırlamıştır.
İletişimin ne olduğuna, nasıl işlediğine ilişkin ilk görüşlerin belirlenmesine çoğunlukla bireyler arası yüz yüze iletişim ve telefon, telgraf gibi yine bireyler arası iletişimde kullanılan araçlar ile gerçekleştirilen iletişim araçlarının temel alındığı gözlemlenmiştir.
Zaman içerisinde iletişimin düz bir şekilde ilerlemediği anlaşılmış, çeşitli dinamiklerin ögelerin, etmenlerin etkisiyle, sanıldığından daha çok daha çetrefilli yollardan geçtiği saptanmıştır.
Bunun sonucunda da iletişime dair araştırmacılar, akademisyenler ve sektör profesyonelleri tarafından birçok tanım ortaya atılmıştır.
Örneğin Charles H. Cooley iletişimi; “insan ilişkilerinin içerisinde var olduğunu ve geliştiği bir mekanizma” olarak tanımlarken, insanlar arası etkileşime de dikkat çekmektedir.
Taymaz’a göre ise iletişim; “toplumsal bilimler arasında bir bilgi, anlam, duygu ve düşünce alışverişi”dir. Tanımlardan da anlaşıldığı gibi toplumun birimleri arasındaki her türlü alışveriş iletişimle sağlanabilmektedir.
İki birim arasında kurulamayan ya da yanlış işleyen bir iletişim süreci bilgi, anlam, duygu ve düşünce alışverişinin akışına engel olmaktadır.
En genel anlamıyla iletişim: ‘’Kaynak ve alıcı arasındaki bilgi alışverişi, bilgi aktarma ve iletiye ortak bir anlam kazandırma süreci” olarak tanımlanır.
İLETİŞİMİN BİLEŞENLERİ NELERDİR?
İletişimin gerçekleşmesi için gereken temel unsurlar gönderici, ileti ve alıcıdır.
Gönderici ya da kaynak mesajı ileten, meydana getiren kişidir.
İleti ise iletişim sırasında karşı tarafa sunulan bilgidir.
Bu bilgi detaylı ele alacağımız sözlü, yazılı, görsel iletişim gibi yöntemlerle şifreli veya şifresiz olarak alıcıya iletilir.
Alıcı ise gönderilen bilginin muhattabıdır.
Bu üç ana unsur iletişimin gerçekleşmesi için mutlaka bulunması gereken unsurlardır.
Bunlar dışında şifre, dönüt ve bağlam da iletişimin bileşenlerindendir.
Örneğin bir bilgi resim yoluyla da iletilebilir.
Bu durumda iletişimin şifresi resim olmuş olur.
Bağlam iletişimin gerçekleştiği ortamı/koşulları ifade eder ve dönüt ise alıcının mesaja verdiği karşılık yani cevaptır.
İLETİŞİM AŞAMALARI NELERDİR?
İletişimin aşamaları en temelde üçe ayrılır ve bunlar düşünce, şifreleme ve çözümlemedir.
Düşünce iletişimin başlığı yani henüz iletişime geçilmeden önce göndericinin zihnindeki halidir.
Gönderici yazılı veya sözlü iletişim yollarıyla bu düşünceyi ifadelere döktüğünde şifreleme gerçekleşir.
Son olarak da alıcının bu mesajı anlaması veya anlamlandırması ise çözümleme sürecidir.
İletişim tek yönlü veya çift yönlü olarak gerçekleşebilir.
Tek yönlü iletişim yalnızca gönderici tarafından mesajın karşı tarafa iletildiği ve bir karşılık alınmadığı durumda gerçekleşir.
Bu iletişim sürecinde dönüt bulunmaz.
Tek yönlü iletişime örnek olarak televizyon yayını gösterilebilir.
Televizyonda bir şey izlediğimizde gerçekleşen iletişim tek yönlüdür ve karşılıklı etkileşime uygun değildir.
Yalnızca izleyici olarak bizler gönderici tarafından gönderilen mesajı alırız ve bir karşılık veremeyiz.
Tek yönlü iletişimin aksine çift yönlü iletişim ise hem göndericinin hem alıcının konuşmaya dahil olduğu ve iletilen mesaja cevap da verilebildiği bir iletişim sürecidir.
Örneğin televizyon tek yönlü bir iletişim aracıyken sosyal medya çift yönlü iletişim aracıdır.
GÖRSEL İLETİŞİM NEDİR?
Görsel iletişim, sözlü ve yazılı iletişimden farklı olarak, iletişim görsel nesneler yoluyla gerçekleştirilmesidir.
Pazarlamadan bir örnek vermek gerekirse, web sitelerinde karşılaşacağınız banner’lar veya genel olarak tanıtım afişleri görsel iletişime en güzel örneklerdendir.
Görsel iletişi biz farkında olmasak da hayatımızda çok önemli yer kaplamaktadır.
Örneğin bir resim tablosu, marka logosu veya oturduğunu kafedeki resimler… Hepsi hayatımız adeta ayrılmaz parçalarıdır ve bu görsel araçlar söz veya yazı olmadan bizimle iletişim kurmaktadırlar.
İLETİŞİM TÜRLERİ NELERDİR?
Bilinen başlıca üç iletişim yöntemi vardır ve bunlar yazılı, sözlü ve sözsüz iletişimdir.
SÖZLÜ İLETİŞİM
Sözlü iletişim mesajın ses yoluyla ya da konuşma yoluyla alıcıya iletildiği iletişim türüdür. Örneğin radyo, televizyon, sohbet ve röportaj sözlü iletişim türleridir.
Etkili sözlü iletişim kişiler arası becerilerin kullanımı içerir.
Etkili bir sözlü iletişimin gerçekleşmesine katkıda bulunan faktörler alıcının işitme, dinleme ve anlama becerilerinin açıklığıdır.
Sözlü iletişim eğer çift yönlü gerçekleşiyorsa genellikle hemen bir yanıt almayı amaçlar.
Sözlü iletişimi ayrıca etkili hale getiren unsurlar olarak da benden dili yani jest ve mimikler sayılabilir.
Alıcının duyma ve anlama becerileriyse iletilen mesajının efektif olarak anlaşılabilmesine yardımcı olur ve gelecek olan cevabı geliştirir.
Bunların yanı sıra dil bilimi ve bilginin sunulma şekli mesajın alıcı üzerindeki etkisini inşa ederler.
SÖZSÜZ İLETİŞİM
İletişimin tek türü sözlü olarak gerçekleşen türü değildir.
Örneğin bir hayvanın canının yandığını veya bir bebeğin acıktığı sözler kullanılmadan anlayabiliriz.
Jest ve mimikler kullanılarak kurulan iletişim veya işaret dili bu iletişim türününe dahildir.
Sözsüz iletişim bazen kelimelerle ifade edemediğimiz şeyleri anlatmak için bazense tiyatral etki yaratmak için tercih edilebilir.
YAZILI İLETİŞİM
Şuanda okumakta olduğunuz bu yazı işte bu yazılı iletişim türüdür.
Harfler, rakamlar ve şekiller kullanılarak mesaj alıcıya iletilir ve genellikle anında yanıt almak amacı gütmez.
Bu iletişim türüne örnek olarak; mektup, email, makale, kitap, broşür gibi araçlar gösterilebilir.
İLETİŞİM ŞEKİLLERİ
İÇSEL İLETİŞİM
İçsel iletişim kişinin kendi kendiyle iletişim kurmasıdır.
Bir çoğumuzun yaptığı gibi düşünmek, iç ses ile konuşmak veya kendi kendi sesli konuşmak bu kapsamda yer alır.
KİŞİLER ARASI İLETİŞİM
Kişilerarası iletişim iki kişinin yüz yüze iletişim şeklinde gerçekleştirdiği bir iletişim şeklidir.
Yani fiziksel olarak aynı ortamda bulunan iki kişinin birbiriyle iletişim halinde olması durumudur.
GRUP İLETİŞİMİ
Kişilerarası iletişimin ikiden fazla kişi arasında gerçekleşmesine grup iletişimi denir.
Grup iletişimde ikiden fazla fazla kişi etkileşim halindedir.
ÖRGÜTSEL İLETİŞİM
Bu iletişim şekli örgütsel faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla, örgüt içerisinde kurulan günlük iletişim ve örgütün dışarı ile iletişimini sağlayan dış iletişim yer alır.
